داداِستان موسسه آموزش عالی آزاد اندیشه سازان ( داداِستان)

۳.کدام مورد در خصوص تصرفی که همراه با قصد تملک باشد، صحیح است؟
۱) تصرف در مواردی مملک است، حتی اگر همراه با قصد تملک نباشد.
۲) تصرف به تنهایی، حتی اگر همراه با قصد تملک باشد، هیچگاه مملک نیست.
۳) تصرف نمیتواند جزء سبب مملک باشد.
۴) تصرف ممکن است در مواردی به تنهایی سبب تملک باشد.

(سوال 3 آزمون کانون وکلای دادگستری 17 آبان 1403)

تقریری درباره سوال ۳ آزمون وکالت ۱۴۰۳

در این سؤال دقیقاً منظور طراح محترم مشخص نیست و گزینه ها به نحو نامفهومی تنطیم شده اند، به نحویکه دقیقاً معلوم نیست چه چیزی مورد سؤال قرار گرفته است.
بدیهی است که تصرف در اموال قابل تملکِ فاقد مالک، در صورتی موجب ایجاد مالکیت برای متصرف است که با قصد تملک توأم باشد، به این جهت که حیازت مباحات یک عمل حقوقی مملِک است و هر عمل حقوقی باید همراه با قصد انشاء باشد، لذا گزینه ۱ نادرست است.
گزینه ۲ از جهتی صحیح و از جهت دیگر نادرست جلوه می کند؛ با این توضیح که طبق ماده ۱۴۷ قانون مدنی «هرکس مال مباحی را با رعایت قوانین مربوطه به آن حیازت کند مالک آن می شود». در این ماده تملک در صورتی موجب مالکیت است که «با رعایت قوانین مربوط به آن» انجام شود، لذا گزینه ۲ که صرف تصرف را موجب مالکیت نمی داند از جهتی منطبق با ماده مزبور بوده و صحیح است، اما از سوی دیگر کلمه «هیچگاه» در صحیح بودن آن خلل ایجاد می کند، چرا که ممکن است مال مباحی در نتیجه تصرف به مالکیت متصرف وارد گردد، بدون آنکه برای تملک مال مزبور مقررات خاصی وضع شده باشد.
گزینه ۳ مشخص نیست که دقیقاً حاوی چه معنایی می باشد، اگر منظور این است که تصرف یکی از ارکان حیازت نیست، قطعاً نادرست خواهد بود، چرا که طبق ماده ۱۴۷ قانون مزبور تصرف یکی از ارکان حیازت است. با این حال این گزینه دارای عیب مفهومی است.
گزینه ۴ نیز از جهتی ممکن است صحیح باشد، چرا که در مواد ۱۴۳، ۱۴۹ و ۱۶۰ به ترتیب حیازت زمین های موات، آب های مباح و آب چاه و قنات منوط به قصد تملک شده و در مواد ۱۴۶ و ۱۴۷ در خصوص قصد مزبور تصریحی وجود ندارد؛ لذا ممکن است طراح با یک تفسیر سطحی، قصد تملک را مختص به موارد مزبور دانسته باشد، اگر چه این تحلیل سطحی قطعاً نادرست است. با این حال احتمالاً پاسخ صحیح یکی از دو گزینه ۲ و ۴ خواهد بود.
باتوجه به توضیحات فوق، شایسته بود طراح محترم، به نحوی سؤال را تنظیم می نمود که مفهوم آن به روشنی قابل برداشت باشد، طرح چنین سؤالاتی از شأن آزمون های رسمی خارج است.

دپارتمان آمایش ها و آزمون های مفهومی مهارتی داداستان