خوانده می‌تواند خسارت ناشی از قرار تامین خواسته را مطالبه کند؟
طبق قانون در صورتی که قرار تامین اجرا شود و خواهان به موجب رای قطعی دادگاه محکوم به بطلان دعوا شود و یا حقی برای او به اثبات نرسد، خوانده حق دارد ظرف مهلت قانونی، خسارتی که به سبب قرار تامین به او وارد شده است را، مطالبه کند.
قرار تامین خواسته یکی از تدابیر احتیاطی است که خواهان به وسیله آن، عین خواسته یا معادل آن را از اموال خوانده تا زمان پایان رسیدگی، توسط مرجع قضایی توقیف می‌کند تا از نقل و انتقال آن جلوگیری کند و بتواند در صورت صدور حکم به نفع او طلب خود را از محل آن اموال وصول کند.
در واقع قرار تامین خواسته راه حلی است که قانونگذار پیش‌بینی کرده تا خواهان علیه خوانده به کار ببرد و نگذارد بدهکار، اموال خود را به هر نحوی از دسترس او خارج کند و یا به وسیله اختفاء و نقل و انتقال‌های صوری، آن را از حیطه اختیار و تملک خود درآورد. نتیجه تأمین خواسته این است که اموال از مالکیت خوانده خارج نمی‌شود و نقل و انتقال آن ممنوع می‌شود تا زمانی که حکم دادگاه صادر شود و در صورت صدور رای به نفع خواهان، خواسته وی از این طریق تامین می‌شود.
بر اساس ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی، خواهان می‌تواند قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا در جریان دادرسی تا وقتی که حکم قطعی صادر نشده است در موارد زیر از دادگاه درخواست تامین خواسته نماید و دادگاه مکلف به قبول آن است:
الف- دعوا مستند به سند رسمی باشد.
ب- خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد.
ج- در مواردی از قبیل اوراق تجاری واخواست شده که به موجب قانون، دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین باشد.
د- خواهان، خساراتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد آید نقداً به صندوق دادگستری بپردازد.
به موجب تبصره این ماده- تعیین میزان خسارت احتمالی، با در نظر گرفتن میزان خواسته به نظر دادگاهی است که درخواست تامین را می‌پذیرد. صدور قرار تامین موکول به ایداع خسارت خواهد بود.
با توجه به توضیحات فوق سوالی که در این زمینه وجود دارد این است، در صورتی که خواهان برای تأمین خواسته قرار تأمین گرفته باشد، اما در نهایت دعوای او رد شود، آیا خوانده می‌تواند خسارت ناشی از قرار تامین را از خواهان مطالبه کند؟
آیا خوانده می‌تواند خسارت ناشی از قرار تامین خواسته را مطالبه کند؟
به موجب ماده ۱۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر خواهان برای تأمین خواسته قرار تأمین گرفته باشد ولی در نهایت با حکم قطعی دادگاه، دعوای او رد شود یا حقی برای او به اثبات نرسد، خوانده حق دارد ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ حکم قطعی، خسارتی را که به دلیل این قرار به او وارد شده است، مطالبه کند.
این ماده مقرر می‌دارد: در صورتی که قرار تامین اجرا گردد و خواهان به موجب رای قطعی محکوم به بطلان دعوا شود و یا حقی برای او به اثبات نرسد، خوانده حق دارد ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ حکم قطعی، خسارتی را که از قرار تامین به او وارد شده است با تسلیم دلایل به دادگاه صادرکننده قرار، مطالبه کند. مطالبه خسارت در این مورد بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی و پرداخت هزینه دادرسی صورت می‌گیرد.
مفاد تقاضا به طرف ابلاغ می‌شود تا چنانچه دفاعی داشته باشد ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ با دلایل آن را عنوان نماید. دادگاه در وقت فوق‌العاده به دلایل طرفین رسیدگی و رای مقتضی صادر می‌نماید. این رای قطعی است. در صورتی که خوانده در مهلت مقرر مطالبه خسارت ننماید وجهی که بابت خسارت احتمالی سپرده شده به درخواست خواهان به او مسترد می‌شود.
بنابراین شرایط مطالبه خسارت ناشی از قرار تامین توسط خوانده به این نحو است:
قرار تأمین اجرا شده باشد (به عنوان مثال اموال خوانده دعوی توقیف شده باشد).
خواهان در دعوا شکست بخورد به این معنی که حکم قطعی به بطلان دعوای او صادر شود یا خواهان نتواند حقانیت خود را ثابت کند.
خوانده ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ حکم قطعی، دادخواست مطالبه خسارت بدهد.
نحوه رسیدگی به دعوای مطالبه خسارت ناشی از قرار تامین خواسته
برای رسیدگی به دعوای مطالبه خسارت ناشی از قرار تامین خواسته، خوانده نیاز به پرداخت هزینه دادرسی ندارد و دادگاه بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی، در وقت فوق‌العاده به این موضوع رسیدگی می‌کند.
درخواست خسارت به خواهان ابلاغ می‌شود تا اگر دفاعی دارد، ظرف ۱۰ روز ارائه دهد.
دادگاه پس از بررسی دلایل طرفین، حکم مقتضی را صادر می‌کند که این حکم قطعی است.
اما اگر خوانده در مهلت مقرر خسارت را مطالبه نکند، وجهی که خواهان بابت خسارت احتمالی سپرده بوده، به او مسترد می‌شود.
دیدگاهتان را بنویسید